Bestevaer

Bestevaer

Van kinds af aan ben ik al gefascineerd door de vroege Nederlandse geschiedenis. Speciaal zijn voor mij de tijden rondom de Tachtigjarige Oorlog en de Gouden Eeuw.

Als we door Vlissingen lopen, gaan we altijd het MuZeeum in, een echte aanrader voor wie er nog niet is geweest. Waar onverbloemd en vol trots de Zeeuwse en onze Nederlandse geschiedenis uit onder andere die tijd wordt belicht. En kijk ik daarna vol ontzag naar het  standbeeld van Michiel de Ruyter op de boulevard van Vlissingen, waar hij uitkijkt over zee. Het geeft me een chauvinistisch gevoel, bijna Nationalistisch, met een soort heimwee naar een tijd die je nooit hebt meegemaakt maar welke een enorme bewondering oproept om de moed en gedrevenheid die jaloersmakend zou moeten zijn voor de luie en verwende donders van deze tijd. Waar de arbeidsethos niet verder reikt dan om vijf uur op het klokje te kijken en de vermoeidheid smorgens al toeslaat als men de deur uitgaat.

De geschiedenis van de man is het toonbeeld van wat we de “Dutch Dream” mogen noemen. Een baldadige jongen die maar één droom had. Naar zee! Met zijn blote handen en gedreven inzet heeft hij het omhoog geschopt tot opperbevelhebber van de Nederlandse vloot. En talloze zeeslagen gewonnen en slaven vrijgekocht.

Maar nog mooier en waardevoller is zijn bijnaam: Bestevaer, wat zoveel betekend als beste vadertje of beste opa.

Als je door de manschappen zo genoemd wordt is dat toch wel tekenend voor je karakter. Dat ze met een onvoorwaardelijk vertrouwen achter je staan en zich daar zo door gesterkt voelen dat ze hun leven daarvoor in de waagschaal leggen.

Het slavernij hoofdstuk? Dat is voor mij geen groot issue, wetende dat in de binnenlanden van de landen waar deze slaven vandaan kwamen, ze door eigen landheren of oudsten werden verzameld om zo  te verhandelen. Dat er ook straffen in de rechtbanken werden opgelegd die de verdachten veroordeelden tot: slaaf. Het was een gegeven in die tijd, die we met de kennis van nu afkeuren, maar excuses? Nee dat hoeft van mij niet. Ergens van leren door genoegdoening en excuses te eisen en zo eigenlijk de geschiedenis te willen wissen vind ik zo hypocriet en een vorm van volksverlakkerij dat het strafbaar zou moeten zijn. Want ook deze mensen volgden bevelen op. Eens of niet eens, je deed wat je opgedragen werd, naar eer en geweten volgens de normen die golden in die tijd. Het morele kompas was in die tijd anders dan nu. In India geldt heden ten dage nog steeds het kastensysteem, het is van alle tijden. Prijs jezelf gelukkig dat het in onze maatschappij niet meer is! Met de kennis van nu hadden we het toen anders gedaan. Maar met de kennis van toen hadden we nu hetzelfde gedaan. Is het glas dan halfvol of halfleeg?

Dat er toen slechte mensen tussen zaten, sja, dat is vandaag de dag echt niet anders. Alleen moet iedereen nu een pluchen beertje zijn, en streven we naar een perfecte wereld. Maar op deze wijze leven kan natuurlijk nooit lang goed gaan, naar mijn mening.

Hoe zou Michiel hiernaar gekeken hebben. Die zou toch schaterlachend blij zijn dat hij toen leefde en niet nu. Die rolde met zijn kameraden over het dek van het lachen, al was het maar om alle waanzin die er de laatste jaren omheen bedacht is.

Dan zijn ook zijn laatste woorden op onze hedendaagse maatschappij nog steeds van toepassing:

O God!

Zouden we nu in onze tijd niet zo iemand kunnen gebruiken? In plaats van ze naar de vergetelheid te willen duwen om de meest verachtelijke redenen. Niet dat Frans Timmermans, Mona Keizer of zelfs Pieter Omtzigt onze nieuwe Bestevaer moet zijn. We kunnen ook zelf een poging doen naar onze naasten.

Laten we daarom onze vaderlandse helden eens afstoffen in plaats van ze in het verdomhoekje te zetten. Trots zijn voor wat ze voor ons land betekend hebben. We hoeven ze niet te vereren maar ze verdienen wat mij betreft veel meer krediet dan wat ze nu toebedeeld krijgen.

Onze vlag is mede dankzij hun waardevol, geroemd en bekend geworden. De trots daarvoor word door een kleine gemeenschap bezoedeld, om een misplaats gevoel. En daar erger ik me enorm aan.  Ze mogen wel wat meer verdedigd worden.

Deze trots mag op scholen en op straat wel meer getoond, beleefd en een nieuw leven ingeblazen worden. Want we herdenken ook hun op Vier Mei. Tenminste, ik wel. Ook zij zijn gesneuveld voor onze vrije samenleving. Sterker nog, ze stonden aan de wieg ervan.

En ben ik hem dankbaar. Dankbaar voor zijn strijd en voorbeeld voor ons allemaal. Mede dankzij deze man zijn we Nederlander. Dat mogen we niet laten verkwanselen. Ze verdienen stuk voor stuk een:

Saluut!

Bert Schouwstra.