Luisterschade

Luisterschade

Ikzelf ben slechthorend. Of dat erg is? Welnee, ik versta alles. Als ik wil.

Op school werd me de hypothetische vraag wel eens gesteld: wat zou je liever zijn, doof of blind? Dan was mijn antwoord: doof natuurlijk! Want het idee dat ik met mijn vingers zou moeten lezen of dingen zou moeten ontdekken zonder het te zien lijkt me verschrikkelijk. Want je partner zal maar net kippenvel hebben als je streelt. Lees die boodschap dan maar eens.

Naast mijzelf hebben ook twee van onze kinderen het. Slechthorendheid. Ik weet nog dat bij de gehoorscreening van onze jongste het resultaat was, dat er vervolgonderzoek nodig was, maar ik vooraf op de vraag; of ik er bang voor was dat de uitkomst negatief zou zijn? Antwoorde: liever dit, dan een enge ziekte. En toen de beste vrouw vertrok tegen me zei: sterkte ermee. Sterkte? Waarmee? Vroeg ik. Uiteraard met een knipoog. Ze verwachte deze reactie natuurlijk niet. Nou ja, het is toch een….. stamelde ze.

Tja, hij is stuk, of niet? Volgens de maatstaven van de goegemeente.

Ik en ook mijn lieve wederhelft hebben er nooit een punt van gemaakt, en we staan er als gezin heel nuchter in. Misschien omdat ik het zelf heb en niet beter weet, en mezelf altijd wel onder de vooroordelen heb uitgeknokt en niet met me liet sollen. Heb daarom denk ik een sterk rechtvaardigheidsgevoel ontwikkeld, met gezonde zelfspot uiteraard. Want het heeft ook zijn voordelen, zodra mijn apparaten uit zijn ben ik in mijn eigen wereld. Stilte. En met een kwebbelende vrouw en schreeuwende kinderen is dat echt geen handicap of beperking kan ik u verzekeren.

Alleen als je dan het zorgapparaat in gaat wordt er toch op een andere manier gekeken. Op een manier waardoor bij mij mijn nekharen overeind gaan staan. Alsof je slachtoffer bent van een enorme productiefout en het hele leven nu zo zwaar wordt dat we nu al moeten beginnen met vertroetelen, psychisch aaien en overdreven aandacht, om dat te compenseren. Nuchterheid of een beetje humor wordt daarbij niet gewaardeerd is mijn ervaring.

Ik ben meer van de praktische kant, er hoeft geen extra gewicht aan gehangen te worden. Van die opvoeding word je eerder lui dan oplossingsgericht. Als u het niet gelooft, ga dan maar eens een uurtje mensen kijken in een ziekenhuishal. De overdreven weemoed en zieligheid van sommigen, met het idee om zo de aandacht te krijgen, maken mij altijd een beetje misselijk. Maar degene die achter in het hoekje zit en alles over zich heen laat gaan, dat zijn de kanjers die de aandacht niet opeisen maar wel verdienen. Zij hebben doorgaans de echte verhalen, en vragen niet de uitleg voor de weg naar het loket met beste bijstand of subsidies.

Medelijden heeft daarom niemand wat aan. Het lost niks op, maakt alles alleen maar weker en erger.

Medeleven is een betere manier, ook moeilijker, want dan moet je je in de ander verplaatsen en zoek je naar praktische oplossingen, een beetje menselijk worden. Luisteren naar het verhaal van de ander, en je mag je best gezegend voelen dat het jezelf niet is overkomen. En dat is wat maar weinigen kunnen, laat staan, willen.

Luisterschade noem ik dat, en dat is vele malen erger dan gehoorschade. Hoe iedereen soms in hun eigen cocon door het leven scheurt bevreemdt me wel eens.

Doe de dopjes maar in op de fiets, zet de koptelefoon maar op in de trein of lopend onderweg naar wat dan ook en loop elkaar straal voorbij, sta lekker naast de boxen op een festival of bij een concert. Ook een vorm van luisterschade die je ook nog eens gehoorschade geeft.

Ik kreeg op school wel eens de hypothetische vraag: wat zou je liever zijn, doof of blind? Daar denk ik wel eens aan als ik deze mensen door het leven zie hollen.

 Want het is best sneu, als je het allebei bent zonder het echt te weten. Dan is je handicap: Luisterschade.

En citeer ik de vrouw van de gehoorscreening.

Sterkte ermee.

Bert Schouwstra